میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی(۱۲۱۳ ۱۲۹۰ از روشن‌فکران پیش از مشروطیت است

گفته‌اند عبدالرحیم در شانزده سالگی به تفلیس رفت و به تحصیل زبان روسی پرداخت و مقدمات دانش جدید را فرا گرفت و با جنبش‌های آزادی‌خواهی و آرای نویسندگان سوسیال دموکرات و ادبیات روسی آشنا شد و در تیمورخان شورا (بویناکسک کنونی) مقر حکومت داغستان مقیم شد و به مقاطعه‌کاری راه‌های قفقاز پرداخت و سرمایهٔ کافی اندوخت و در آن شهر ازدواج کرد. او در دوره تحرک فرهنگی و سیاسی قفقاز پرورش یافت و از دانش و فرهنگ سیاسی جدید تأثیر پذیرفت و از پنجاه و پنج سالگی به نوشتن آثار خود پرداخت و اعتبار و احترام بسیار یافت، تا آن‌جا که به علت نوشتن مقالاتی در ترویج افکار نوی اجتماعی و سیاسی جدید و تبلیغ آزادی و حکومت قانون و همچنین نشر علوم طبیعی به زبان ساده فارسی در ایران نزد رجال ترقی‌خواه و روشن‌فکران زمانه محبوبیت بسیار حاصل کرد و در ۱۲۸۵/۱۹۰۶ در دوره اول مجلس شورای ملی از تبریز به نمایندگی انتخاب شد، اما با آن‌که نمایندگی را پذیرفت به تهران نیامد و در شهر تیمورخان شورا ماند تا در هفتاد و هفت سالگی درگذشت.

از وی فرزندی دختر به نام صونا، که زن مهندسی به نام عمراوف بود، باقی ماند. وی با نگارش کتاب‌هایی مانند مسالک المحسنین و کتاب احمد و … بر افکار بسیاری از مشروطه خواهان تأثیر گذاشت. به همان اندازه که تجدد خواهان، از آثار و دیدگاه‌های او جانب‌داری می‌کردند، برخی از عالمان روحانی، با وی سرگران بودند و این به سبب مطالبی بود که او در آثارش آورده بود، و ایشان در نگاه‌شان، با اصول دیانت اسلام هم‌خوانی نداشت.

کتاب‌ها:

سفینه طالبی (یا کتاب احمد) (۲جلد) (۱۳۱۱ ه‍.ق)

مسالک المحسنین (۱۳۲۳ ه‍.ق)

مسائل الحیات (۱۳۲۴ ه‍.ق)

پند نامه مارکوس قیصر روم

رساله فیزیک (۱۳۱۱ ه‍.ق)

نخبه سپهری (۱۳۲۲–۱۳۱۰ ه‍.ق)

رساله هیئت جدیده

ایضاحات در خصوص آزادی (۱۳۲۵ ه‍.ق)

سیاست طالبی (۱۳۲۹ ه‍.ق)

آزادی و سیاست